Ingrijpende energetische renovatie (IER) (huidig)
Definitie
De ingrijpende energetische renovatie (IER) is een renovatie waarbij
- voorwaarde 1: minstens 75% van de bestaande en nieuwe scheidingsconstructies die het beschermd volume omhullen en die grenzen aan de buitenomgeving worden geïsoleerd én
- voorwaarde 2: minstens de opwekkers om een specifiek binnenklimaat te realiseren volledig worden vervangen.
Klik voor elke voorwaarde door op de link voor alle details.
U moet per EPB-eenheid nagaan of aan de voorwaarden voldaan is. Bij de renovatie van een appartementsgebouw is het dus mogelijk dat het ene appartement een renovatie ondergaat en het andere een ingrijpende energetische renovatie.
Let op!
- We spreken pas over een ingrijpende energetische renovatie als het om een dossier gaat waarbij de medewerking van een architect noodzakelijk is, en met een bouwaanvraag. Als u ingrijpende werken doet, maar geen bouwaanvraag indient (waarvoor de medewerking van een architect vereist is), komt u niet in aanmerking voor financiële voordelen.
- Bij een IER ontvangt u een EPC-bouw bij de EPB-aangifte met daarop het behaalde E-peil. Bij een gewone renovatie is er wel een EPB-aangifte, maar geen EPC-bouw (er is immers geen E-peil).
Bijzondere situaties
- In 2 specifieke gevallen kunt u een 'gewone renovatie' als 'IER' beschouwen. Daarvoor dient u een afwijkingsaanvraag in.
- Combinatie van IER en andere aard van de werken
Eisen
Voldoet uw project aan de definitie van een IER? Dan moet u aan de eisen voldoen voor IER. Bovenop de eisen bij een gewone renovatie, streeft u bij een IER naar een maximaal E-peil, een minimumaandeel hernieuwbare energie en u laat een ventilatiesysteem plaatsen.
U vindt de eisen per bouwaanvraagjaar in de eisentabellen.
Voorwaarde 1: de 75%-grens
De definitie van een ingrijpende energetische renovatie bepaalt dat minstens 75% van de bestaande en nieuwe scheidingsconstructies die het beschermd volume omhullen en die grenzen aan de buitenomgeving worden geïsoleerd. Volgende scheidingsconstructies tellen al dan niet mee in het bepalen van deze 75%-grens.
Tellen mee als geïsoleerd (in de teller):
- (na)geïsoleerde schildelen van het verliesoppervlak die in contact staan met de buitenomgeving, zoals:
- (na)geïsoleerde muren, vloeren, daken in contact met de buitenomgeving;
- een nageïsoleerde wachtgevel waar niet tegenaan is gebouwd. Die wordt immers beschouwd als verliesoppervlak en zal een grote invloed hebben op het berekende E-peil, als die niet is nageïsoleerd.
- muren die langs binnen worden geïsoleerd. Deze muren vallen immers onder de definitie van ‘na-isolatie’. Voor deze muren geldt evenwel geen maximale U-waarde;
- vensters en deuren die worden vervangen. Ze moeten aan een maximale U-waarde voldoen en worden beschouwd als geïsoleerd.
- de beglazing van vensters waarvan u enkel de beglazing vervangt en het profiel behoudt.
- vensters die worden vervangen naar bestaand model en worden voorzien van een voorzetraam (bv. bij historische gebouwen).
- nageïsoleerde vloeren en daken van een bestaande erker of uitkraging op de verdieping.
- daken die in het verleden reeds werden geïsoleerd maar die in het kader van de renovatie bijkomend worden voorzien van een extra isolatielaag.
- nieuwe schildelen van het verliesoppervlak die in contact staan met de buitenomgeving, zoals:
- nieuwe schildelen die een onderdeel zijn van
- een uitbreiding kleiner dan 800 m³ en zonder wooneenheden of;
- een gedeeltelijke herbouw kleiner dan 800 m³ en zonder wooneenheden of;
- een functiewijziging kleiner dan 800 m³.
- nieuwe schildelen die een onderdeel zijn van
Deze werkzaamheden vallen sinds 1 januari 2014 immers allemaal onder de aard van de werken ‘renovatie’. Deze werken worden sindsdien niet langer apart beschouwd, maar altijd in hun geheel. De invoering van de ingrijpende energetische renovatie op 1 januari 2015 vertrok dus vanuit deze nieuwe definitie van ‘renovatie’. Bijgevolg worden deze nieuwe schildelen meegeteld in de teller.
Tellen mee in het totaal (in de noemer):
- alle schildelen van het verliesoppervlak (muren, vloeren, daken) in contact met de buitenomgeving. Naast de bovenstaande schildelen gaat het dus ook om:
- bestaande niet-geïsoleerde schildelen in contact met de buitenomgeving;
- bestaande schildelen in contact met de buitenomgeving die binnen de vergunning of melding niet worden nageïsoleerd, ook al bevatten ze al bestaande isolatie van bij de bouw of van een eerdere ingreep.
- nageïsoleerde buitenmuren met enkel ontoereikende na-isolatie in de spouw (bv. spouwbreedte < 50mm). Bijlage I bij het transmissiereferentiedocument beschouwt deze muren als bestaande muren zonder spouwvulling. Dergelijke muren tellen enkel mee in noemer (en niet in de teller). Hetzelfde geldt voor het navullen van een bestaande deels geïsoleerde spouw.
- bestaande vensters die niet worden vervangen en worden voorzien van een voorzetraam.
Tellen niet mee (noch in de teller, noch in de noemer):
- Schildelen naar
- aangrenzende onverwarmde ruimten (AOR) (bv. een zoldervloer die wordt nageïsoleerd. Deze staat immers in contact met een AOR, en niet met de buitenomgeving. Merk op dat in dit geval ook de hellende dakvlakken niet worden meegeteld. Die maken dan immers geen deel uit van het verliesoppervlak).
- aangrenzende verwarmde ruimten (AVR).
- een andere EPB-eenheid.
- grond (bv. vloeren op volle grond).
- kelder, kruipkelder of verluchte ruimte.
Het is mogelijk om van voorwaarde 1 af te wijken en een gewone renovatie toch als een IER in te rekenen. Daarvoor moet u een afwijking aanvragen.
Voorwaarde 2: vervangen van de opwekker
De technische installaties die bij een IER beschouwd worden, zijn dezelfde installaties die bij nieuwbouw de energieprestatie beïnvloeden, namelijk installaties voor:
- ruimteverwarming en -koeling
- sanitair warm water
- hulpenergie
- productie door PV of WKK.
Op die manier kan bij een IER volgens dezelfde rekenmethode als bij nieuwbouw een E-peil worden berekend. Om per definitie te kunnen spreken van een ingrijpende energetische renovatie moet minstens de opwekker voor warmte of koude volledig vervangen worden. Niet alle installaties (zoals een bestaande (zonne)boiler) moeten volledig vervangen worden.
Bij de meeste bestaande woningen zijn voorafgaand aan de werken geen ventilatiesysteem of hernieuwbare technieken zoals zonnepanelen of een (zonne)boiler aanwezig. Daarom wordt onder de ‘opwekkers’ meestal enkel de opwekker voor warmte of koude, dus voor verwarming en koeling beschouwd. Met de invoer van de ingrijpende energetische renovatie wil men bouwheren stimuleren tot totaalrenovaties. De bouwheer wordt aangezet om de meest doorslaggevende verbruiker, namelijk de opwekker voor verwarming of koeling, te vervangen. Vanuit die filosofie moet de (zonne)boiler niet mee worden vervangen om van een IER te mogen spreken en mag u bestaande (zonne)boilers, PV-panelen, radiatoren … meenemen in de E-peilberekening. Wordt een bestaande (zonne)boiler echter vervangen en blijft de verwarmingsketel behouden, dan spreken we niet van een IER, maar van een gewone renovatie. De meest doorslaggevende verbruiker blijft immers behouden en kan bij het inrekenen als een IER leiden tot een boete voor het niet voldoen aan de E-peileis.
| Voorbeeld van werken aan de warmteopwekker: | Aard van de werken (als ook aan de 75%-regel is voldaan): |
|---|---|
| De bestaande warmteopwekker (bv. ketel) blijft behouden op dezelfde plaats. | Renovatie |
| De bestaande warmteopwekker (bv. ketel) wordt verplaatst naar een andere plaats binnen dezelfde EPB-eenheid. | Renovatie |
| De bestaande warmteopwekker (bv. ketel) blijft behouden en er wordt een nieuwe warmteopwekker bijgeplaatst. | Renovatie |
| De bestaande warmteopwekker wordt vervangen. Delen van de technische installaties blijven echter behouden, bv. een aantal leidingen of een aantal afgifte-elementen. | IER |
| De bestaande installatie heeft twee ketels die instaan voor de verwarming. Bij de renovatie wordt slechts één ketel van de twee vervangen. | Renovatie |
| Oorspronkelijk is er geen verwarmingsinstallatie aanwezig en tijdens de renovatiewerken wordt er een geplaatst. | IER |
Het is onder bepaalde voorwaarden mogelijk om van voorwaarde 2 af te wijken en een gewone renovatie toch als een IER in te rekenen. Daarvoor moet u een afwijking aanvragen.
Combinatie van IER en andere aard van de werken
Werken voldoen aan meerdere definities van aard van de werken
Indien de uitgevoerde werken voldoen aan de definitie van zowel een ingrijpende energetische renovatie als een ontmanteling, kiest u voor een ontmanteling, zoals expliciet bepaald in het Energiebesluit.
Indien de uitgevoerde werken voldoen aan de definitie van zowel een ingrijpende energetische renovatie als een gedeeltelijke herbouw met minstens 75% nieuwe scheidingsconstructies, kiest u voor de gedeeltelijke herbouw, zoals expliciet bepaald in het Energiebesluit.
IER vindt plaats naast een grote uitbreiding
Als een ingrijpende energetische renovatie gecombineerd wordt met een uitbreiding met een bijkomend beschermd volume dat groter is dan 800 m³, al dan niet voorafgegaan door sloopwerken, volgt u onderstaande bepalingen:
- Als het geheel van de ingrijpende energetische verbouwing en de uitbreiding in totaal slechts één wooneenheid bevat, wordt het E-peil berekend voor de volledige wooneenheid. Dat gezamenlijke E-peil moet voldoen aan de eis bij ingrijpende energetische renovaties.
- Als het geheel meerdere wooneenheden (of één of meerdere EPN-eenheden) bevat of als een ingrijpende energetische renovatie gecombineerd wordt met andere werken die vallen onder de aard van de werken ‘nieuwbouw’, dan moet het gebouw verder opgedeeld worden in EPB-eenheden. Voor die afzonderlijke EPB-eenheden gelden verschillende eisenpakketten, op basis van de verschillende aard van de werken.