Tips voor gedrag en kleine aanpassingen

• Trek een (extra) trui aan en bespaar 7% energie door de verwarming 1 °C lager te zetten.
• Laat ’s nachts, of als overdag niemand thuis is, de temperatuur in de leefruimten zakken tot 15 à 16 °C.
• Elektrische bijverwarming kan nuttig zijn om heel kort een badkamer op te warmen, maar probeer het gebruik ervan te beperken.
• Sluit ’s avonds de gordijnen of rolluiken.
• Te warm? Zolang het buiten warmer is dan binnen, houdt u rolluiken, ramen en gordijnen best dicht. Zet als het afkoelt zoveel mogelijk open.
• De airco is een ware energievreter. Gebruik hem zo weinig mogelijk, een ventilator is een veel zuiniger alternatief. 

• Kort douchen verbruikt een pak minder water en energie dan een bad.
  Bij een douchebeurt van 5 minuten, verbruikt u zo’n 35 liter water met een spaardouchekop (7 liter per minuut), 60 liter met een gewone douchekop (12 liter per minuut). Een regendouche gebruikt nog meer water. Voor een bad is al snel 120 liter warm water nodig. Dat is ruim 3 keer zoveel al 5 minuten onder de spaardouche.
• Water kan u duurzaam verwarmen met een warmtepompboiler (in combinatie met zonnepanelen) of met een zonneboiler.
• Water verwarmen met aardgas vraagt bijna de helft minder energie dan met elektriciteit.
• Doorstroomtoestellen of geisers zijn energiezuiniger dan een boiler: het water wordt dan alleen opgewarmd op het ogenblik dat de warmwaterkraan wordt opengedraaid.
• De ideale temperatuur van water in een boiler is 60 à 65°C.
• Door warmwatertoestellen dicht bij een aftappunt te plaatsen, vermijdt u warmteverliezen.

Wassen

Sinds maart 2021 hebben wasmachines een nieuw energielabel, met een energie-efficiëntieklassen van A tot G en een QR-code.
Het label geeft informatie over het energieverbruik. Een toestel met een A-label is in zijn klasse het energiezuinigst, een G-label het minst zuinig.
Let op: de schaal en de test zijn nu strenger dan vroeger. Een zelfde toestel zal met het nieuwe energielabel dus een lagere score behalen dan vroeger. Wasmachines die vroeger A+++  scoorden, krijgen nu een C of B. 

• De zuinigste nieuwe wasmachines verbruiken ongeveer 100 kWh per 100 wasbeurten. Een oude wasmachine verbruikt gemiddeld het dubbel tot drie keer zoveel. 
  De aankoopprijs van een zuinige wasmachine ligt hoger, maar in gebruik zijn zuinige wasmachines goedkoper omdat ze minder stroom gebruiken.
• Een volle machine is voordeliger dan twee keer een halfvolle machine laten draaien. Daarom is het ook geen goed idee om een te grote wasmachine te kopen. 
  Laat bij een volle machine een vuist ruimte  vrij zodat de machine zijn werk kan doen.
• Beperk de kookwas.  Voor 'hygiënische' was (bijvoorbeeld katoenen ondergoed, beddengoed, handdoeken, herbruikbare luiers, poetsdoeken,...) volstaat een wasprogramma van 60°C. 
• Nieuwe wasmachines hebben een 'eco 40-60'-programma, voor was die volgens het etiket tot 60°C mag.
  In vergelijking met een gewoon 40°-programma bespaart deze ecostand vooral op water. Voor uw energiegebruik kan het nog interessanter zijn om textiel op lagere temperatuur te wassen:
  • 30°C volstaat als er geen vlekken op de kleren zitten
  • 20°C voor het opfrissen van was.  

De handleiding van de wasmachine geeft advies over het energiegebruik en over elk wasprogramma. 

• Goed gezwierd wasgoed verkort de droogtijd: kies het hoogst mogelijke toerental.
• Heeft u ook zonnepanelen (en digitale meter), probeer de wasmachine rond de middag te laten draaien. Zo verhoogt u uw zelfverbruik en stijgt de winst van uw zonnepanelen.

Drogen

• Droogkasten met A+++-label verbruiken maar een derde van droogkasten met een B-label. 
• Ook al heeft u een droogkast, probeer zoveel mogelijk was aan de lijn te drogen. Het hoeft niet per se zomer te zijn, een beetje zon en wind volstaan voor buitenluchtgedroogde was. 
  Op regenachtige dagen kan het droogrekje binnen, als de ruimte goed geventileerd wordt.
• Kies een automatisch programma, dat stopt automatisch als de was droog is. Een tijdgebonden programma blijft doorgaan tot de tijd om is. 
• Stofdeel­tjes belemmeren het wegblazen van de warme, vochti­ge lucht. Daardoor verbruikt een droogkast extra energie als de stoffilter niet leeg is.

Strijken

• Bespaar op strijkwerk door de was voor het drogen zo snel mogelijk uit de machine  te halen en droge was meteen op te plooien.
  Zo beperkt u strijken, wat al snel 1,5 tot 2 kWh per beurt vraagt.
• Een reflecterende hoes kaatst de warmte van de strijkplank terug, dat maakt het strijken gemakkelijker en energiezuiniger.
• Let bij de aankoop van een nieuw toestel op het energielabel.
• Strijk op warme dagen niet in de woonkamer, zou houdt u extra warmte buiten.

Sinds maart 2021 hebben koelkasten, diepvriezers en vaatwassers een nieuw energielabel, met een energie-efficiëntieklassen van A tot G en een QR-code.
Het label geeft informatie over het energieverbruik. Een toestel met een A-label is in zijn klasse het energiezuinigst, een G-label het minst zuinig.
Let op: de schaal en de test zijn nu strenger dan vroeger. Een zelfde toestel zal met het nieuwe energielabel dus een lagere score behalen dan vroeger. 

Koelkast

• De ideale koeltemperatuur is 4 tot 6 °C. Elke graad lager komt overeen met 5% extra verbruik.
• Hoe meer u in de koelkast stopt, hoe meer hij verbruikt. Anders dan bij een diepvriezer, beperkt u zich hier dus beter tot het strikt nodige.
• Open de koelkast zo kort mogelijk.
• Zet er geen warme voedingswaren in uw koelkast. U kunt er wel ingevroren producten in ontdooien. Ze helpen de koelkast koud houden.
• Tenzij de koelkast het automatisch doet, doet u er goed aan hem regelmatig te ontdooien. Vocht dat zich op de wanden afzet, bevriest. De rijmlaag doet het rendement dalen en uw elektriciteitsgebruik stijgen.

Diepvriezer

• Stel de ideale temperatuur in op  - 18 °C. Elke graad lager komt overeen met 5% extra verbruik.
• Ontdooi de diepvriezer regelmatig. Een ijslaag van 2 mm verbruikt 10% meer per jaar.
• Vul uw diepvriezer zoveel mogelijk. Desnoods vult u de lege ruimte op met piepschuim. Zo kan er bij het openen van de diepvriezer minder warme lucht naar binnen stromen.
• Ook een diepvriezer slaat op hol van warme eetwaren. Laat producten die u wil invriezen eerst afkoelen in de koelkast. In de winter kan u ze eventueel eerst een tijdje in een koele ruimte of buiten zetten.

Afwassen/vaatwasser

• De kleine elektrische boiler (5 à 10 liter) in de keuken is een energievreter die kan concurreren met een oude koelkast of diepvriezer. Vaak staat de keukenboiler continu op. Door hem alleen aan te zetten wanneer u warm water nodig heeft, bespaart heel wat.
• Met de hand of in de machine afwassen? Dat hangt ervan af...
  Vaatwassers worden steeds zuinger. Stel dat 1 vaatwas (15 liter water) zo’n 4 handwasbeurten vervangt (40 liter water).
  De vaatwas kost dan 50 eurocent aan elektriciteit en 6 eurocent aan water (totaal 56 eurocent).
  Verwarmt u uw water met aardgas, dan kosten 4 handwasbeurten kost 24 eurocent aan energie en 17 eurocent aan water (totaal 41 eurocent). Voor wie 55 liter of meer gebruikt bij de handwas (bijvoorbeeld door te spoelen onder de lopende kraan) wordt de vaatwas snel voordeliger. 
  Verwarmt u uw water elektrisch, dan zal de vaatwas altijd winnen van de handwas.Voor wie een zonneboiler heeft, kan het interessant zijn om een handwas te doen. De kosten voor de opwarming van uw water zijn dan beperkt.

• Heeft u ook zonnepanelen (en digitale meter), probeer de vaatwasser rond de middag te laten draaien. Zo verhoogt u uw zelfverbruik en stijgt de winst van uw zonnepanelen.

• Het ecoprogramma helpt water en elektriciteit besparen. Dit programma doet er wel langer over omdat het op lagere temperatuur draait.
• De betere nieuwe vaatwassers zijn uitgerust met sensoren die de beladings- en vervuilingsgraad bepalen en op basis daarvan de juiste hoeveelheid water, temperatuur en wasprogramma kiezen.
• Zet de vaatwasmachine pas aan als ze helemaal vol is.

Koken

• Elektrische kookplaten blijven nog een tijdje nawarmen. Schakel ze uit even voor het einde van de bereidingstijd en maak gebruik van de restwarmte. De energiezuinigste elektrische kookplaat werkt op inductie. Inductieplaten verbruiken 40% minder energie dan een klassieke elektrische kookplaten.
• Voor het bereiden van kleine hoeveelheden verbruikt een microgolfoven ongeveer 50% minder energie dan een klassieke oven. Wanneer u in een microgolfoven grote hoeveelheden voedsel wil opwarmen, spreidt u het voedsel best uit in een platte schotel. De golven dringen dan gemakkelijker door tot de kern, waardoor de verwarmingstijd korter wordt.
• Een heteluchtoven is ongeveer 15 procent zuiniger dan een klassieke oven: het bereidt uw gerecht sneller en aan een lagere temperatuur.
  Verkort de duur van uw ovengebruik:
  • Voorverwarmen is niet altijd nodig, bij een heteluchtoven bijvoorbeeld alleen voor rosbief en fijn gebak.
  • Schakel enkele minuten voor het einde van de bak- of braadtijd uit en beperk het openen van de deur tot een minimum. Benut de 'nawarmte' van de oven om bijvoorbeeld de borden te verwarmen .
• Laat een dampkap niet langer aanstaan dan nodig en kies niet altijd de maximale capaciteit. De dampkap voert niet alleen kooklucht, maar ook uw warmte weg.
  Reinig of vervang regelmatig de filters: vet laat minder lucht door en vermindert het rendement van de afzuigkap.

Koffiezet

• De koffiezet kan meteen na gebruik uit, als u de warme koffie in een thermos giet.

• Nog oude lampen in huis? Op plaatsen waar het licht vaak brandt, vervangt u die beter door energiezuinige led-lampen. Ondertussen is er bijna voor elke verlichting een ledvariant.
  Leds hebben een hoog lichtrendement, een hoge lichtsterkte en veel kleurvariaties (ook warme kleuren), en er zijn dimbare soorten. 
• De energiezuinigste lamp is de lamp die niet brandt. Schakel bij het verlaten van een ruimte het licht meteen uit.

Tot 10% van het elektriciteitsverbruik in de woning is sluipverbruik: lampjes, ingebouwde klokjes,… ze verbruiken continu stroom omdat de apparaten niet volledig uitgeschakeld zijn. Het ergste zijn de decoders, opladers, tv’s en modems. Zet apparaten zoveel mogelijk helemaal uit met een aan/uit-knop of via een stekkerdoos.

Tv en decoder

• Een tv-decoder verbruikt ongeveer 20 watt per uur, en nog steeds 12 à 14 watt in stand-by. Als u elke dag 4 uur kijkt en de decoder 20 uur in stand-by laat staan, betekent dat elke dag ongeveer 0,34 kWh. Na 365 dagen loopt dat op tot 125 kWh .
  Ongeveer ¾ van dit verbruik is sluipverbruik. Sommige decoders hebben een energiestand die het verbruik beperkt tot ongeveer 1 W. Op die manier kunt u dagelijks 0,24 kWh besparen of 87 kWh per jaar.
  
  Meer info over het inschakelen van die slimme energiestand:
  • voor telenettoestellen
  • voor proximustoestellen
     
• Een nieuw tv-toestel nodig?
  Sinds maart 2021 hebben ook tv-toestellen een nieuw energielabel, met een energie-efficiëntieklassen van A tot G en een QR-code.
  Het label geeft informatie over het energieverbruik. Een toestel met een A-label is in zijn klasse het energiezuinigst, een G-label het minst zuinig.
  Let op: de schaal en de test zijn nu strenger dan vroeger. Een zelfde toestel zal met het nieuwe energielabel dus een lagere score behalen dan vroeger. De zuinigste tv-toiestellen hebben nu een label D, vroeger was dat A+++.
• Hoe groter het scherm, hoe meer energie de tv gebruikt. Een 65 inch-scherm heeft gemiddeld ongeveer 3 keer zoveel energie nodig als een 32 inch. Ook de hoeveelheid licht die de televisie moet produceren en de beeldinstellingen spelen een rol.
  De gegevens op het label zijn gebaseerd op fabrieksinstellingen ('home mode'), maar die geven niet altijd de beste beeldkwaliteit. Als u de instellingen aanpast, zal uw televisie meestal meer elektriciteit gebruiken.