Contacteer ons
Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA)
De warmtepomp voor woningverwarming
Een warmtepomp is een toestel dat warmte uit de natuur haalt en afgeeft in de woning. Het is ideaal voor een goed geïsoleerde woning met vloer- of muurverwarming. Terwijl de klassieke verwarmingssystemen volledig op (fossiele) brandstof of elektriciteit draaien, haalt een warmtepomp tot 80% van haar energie uit de bodem, het grondwater of de lucht. Dat zorgt ervoor dat een warmtepomp - samen met warmtenetten - tot de meest toekomstbestendige en meest energie-efficiënte verwarmingsoplossingen behoort.
Warmtepompen worden ingedeeld volgens hun warmtebron (bodem, grondwater, lucht) en afgiftesysteem (lucht of water):
- Geothermische of bodem-waterwarmtepomp: dit type warmtepomp haalt water uit de bodem of het grondwater. Daarvoor wordt een horizontaal of verticaal buizennetwerk in de grond geplaatst. De investeringskost ligt daardoor een stuk hoger, maar de rendementen liggen hoger dan andere types warmtepompen, omdat de bodemtemperatuur weinig seizoensschommelingen kent. De verzamelde warmte wordt aan het water van de centrale verwarming afgegeven.
- Lucht-luchtwarmtepomp: deze warmtepomp haalt warmte uit buiten- of binnenlucht en brengt het als warmte lucht in de woning binnen.
- Lucht-waterwarmtepomp: deze warmtepomp haalt warmte uit buiten- of binnenlucht en geeft het af aan het water van de centrale verwarming.
- Hybride warmtepomp: dit is een warmtepomp ondersteund door een verwarmingsketel.
Verwachte kostprijs:
De kostprijs varieert naargelang het type warmtepomp. De lucht-luchtwarmtepomp is doorgaans het goedkoopst, de geothermische warmtepomp is het duurst. Daartegenover staat dat de geothermische warmtepomp weinig energie verbruikt in verhouding tot de hoeveelheid warmte die ze levert. De jaarlijkse verbruikskost ligt lager dan wanneer u verwarmt met stookolie.
Laat u adviseren door een verwarmingsspecialist of architect en twijfel er niet aan om verschillende offertes op te vragen bij gespecialiseerde bedrijven.
Wie investeert in de plaatsing van een nieuwe warmtepomp kan in aanmerking komen voor de premie van de netbeheerder. De premievoorwaarden kunnen veranderen. Gebruik steeds het meest recente aanvraagformulier van uw netbeheerder. Ook voor de automatische sturing van o.a. warmtepompen is er een premie.
Onze tips:
- Hoe kleiner het temperatuurverschil tussen de warmtebron en het verwarmingssysteem, hoe lager het energieverbruik van de warmtepomp, en dus hoe groter de winst.
| Type warmtepomp | temperatuur warmtebron | seizoens- schommelingen |
winst |
| geothermisch 1m diep | 4 tot 17°C (bodem) | veranderlijk | veranderlijk |
| geothermisch 5 tot 7m diep | 10 tot 12°C (bodem) | blijft stabiel | hoog en stabiel |
| geothermisch | 10 tot 14°C (grondwater) | blijft stabiel | hoog en stabiel |
| lucht | wisselend | veranderlijk | veranderlijk |
- Een warmtepomp wordt het beste gecombineerd met een verwarmingssysteem op lage temperatuur: vloer-, plafond- of muurverwarming met vergrote radiatoren of convectoren. Zo kan warmte met een relatief lage temperatuur gebruikt worden, waardoor het rendement van de warmtepomp hoog blijft.
- De circulatiepompen en ventilatoren nemen 5 tot 20% van het elektrisch verbruik in, dat is niet te verwaarlozen.
- Kies voor een installateur met certificaat van bewaamheid.
- Er is een meldings- of vergunningsplicht voor geothermische warmtepompen, bij verticale boringen van meer dan 150m. Informeer steeds bij uw gemeentebestuur.
- Warmtepompen kunnen ook zorgen voor sanitair warm water, maar met minder energiewinst.
- Een omkeerbare warmtepomp kan ook voor koeling zorgen. De warmtepomp gebruikt dan de woning als warmtebron en geeft de overtollige warmte aan de omgeving af. Koelen verhoogt het verbruik. Beperk uw energieverbruik door zonnewering en door op warme dagen overdag alle ramen en deuren dicht te houden en zo veel mogelijk lucht binnen te laten van zodra het buiten koeler is.
Zo werkt een warmtepomp:
Eigenlijk heeft u al een kleine warmtepomp in huis: uw koelkast. Die haalt warmte uit een koude plaats (de koelkast) en geeft dit af aan een warme plaats (de achterkant van de koelkast). Een warmtepomp doet dat ook.
Een warmtepomp heeft geen hitte nodig, het maakt gebruik van de aanwezige omgevingswarmte uit de bodem, het grondwater of de lucht. Een warmtepomp is namelijk uitgerust met een koelvloeistof die al op lage temperatuur kookt en gasvormig wordt. Een compressor drukt het gas samen en zo stijgt de temperatuur. De warmte wordt aan het verwamingssysteem afgegeven. De druk wordt verlaagd, het gas wordt terug vloeistof en de hele cyclus kan opnieuw beginnen.
Is uw woning klaar voor een warmtepomp?
Vlaanderen heeft hoge ambities om bewust met energie om te gaan. Tegen 2050 willen we dat elke woning even energiezuinig is als een nieuwbouw die vandaag wordt gebouwd.
Heeft u nog een klassieke stookketel? Wacht vooral niet tot de ketel uitvalt. Want als u snel moet beslissen, is uw keuze zeer beperkt. Toch als uw woning nog niet energiezuinig is.
Met deze drie stappen kan u uw woning duurzaam verwarmen.
Minimumaandeel hernieuwbare energie nodig? Volg de eisen van de energieprestatieregelgeving.
